Is er hoop voor "Molen De Hoop" ?

"Molens moeten draaien"

Dat geldt voor alle molens, alleen met Molen "De Hoop" in Middelstum lukt dat niet meer.

Eerst een stukje geschiedenis:

D.H. Oosterbeek liet in het jaar 1855 een geheel nieuwe molen bouwen. Een achtkante bovenkruier met stelling, genaamd "DE HOOP". Deze naam staat vermeld op de sluitsteen van de ingangsboog.
De molenmaker was Heinrich Bremer, deze gaf de molen niet alleen een koppel maalstenen maar ook twee pelstenen.
Op 17 december 1869 tijdens een storm raakte de molen zijn gehele kap kwijt.
12 oktober 1953 werd de molen verkocht aan de pelmulder E. Offeringa te Warffum. Vanaf die tijd gebeurde er niets meer aan de molen.In januari 1954 werd de molen vernield door genoemde persoon en in maart daarop werd er een procesverbaal opgemaakt. Maar deze persoon werd vrijgesproken, omdat door nalatigheid het sloopverbod niet met een jaar was verlengd. Hij sloopte verder nog wat en de tijd deed de rest. Tot eindelijk bij actie gemeente Middelstum op 29 februari 1972 de molen hare mocht noemen
De molenmaker Doornbosch bracht de molen uiteindelijk weer in goede staat. Hopelijk zal de molen inwendig ook nog eens weer maalvaardig gemaakt worden en aldus nog vele jaren het dorpssilhouet mede bepalen.

MOLEN "DE HOOP" TE MIDDELSTUM
Nummer molenregister: 74
Gemeente: Loppersum (destijds Middelstum) Gehucht: Toonwerd
Ligging: Noordkant van het dorp
Aan de westzijde van het Boterdiep
Eigenaar: de gemeente Loppersum (Middelstum); daarvoor E.H. Offeringa; daarvoor Gebr. Veltman + vanaf 1924-1954; daarvoor M. Gorter + 1900-1924
Type molen: Achtkante bovenkruier (sleepkruiwerk) met stelling
Bouwgeschiedenis: Gebouwd in 1855 door molenmaker H. Bremer voor D.H. Oosterbeek te Middelstum.
Bouwwijze: onderstuk en tussenstuk van steen
bovenstuk en kap van hout
vlucht: 22,40 m. 2 zeilroeden
in 1938 zaten er nog twee koppel maalstenen + twee pelstenen
met schonerij, elevator, mengketel + elevators in de molen. Werktuigen, drijfwerk, tandwielen enz. zijn er door E. Offeringa uitgesloopt en met de restauratie niet weer in aangebracht (geen geld genoeg).
Bijzonderheden: In 1930 had de molen twee zelfzwichtende roeden.
In 1932 werd er opdracht gegeven voor het aanbrengen van stroomlijn neus met zelfzwichting + remkleppen.
Staat ook nog vermeld dat in de maand 17 december 1869 de kap door zware storm is afgewaaid.
In 1961 is door een zekere molenmaker Dijk voor Offeringa de molen wat hersteld wat betreft de kap en achterkant voor f. 2.050,=.
Op 29 februari 1972 kocht de gemeente (destijds) Middelstum de molen voor f. 10.000,=.
De.molen stond toen al danig in verval. 'Geen roeden, geen drijfwerk, geen stelling meer, geen zolders; maar wel stond de pakhuis aan de Noordkant ook nog danig in verval. Bij de restauratie moest die verdwijnen omdat hier voor restauratie geen subsidie werd gegeven; jammer, want deze hoorde erbij, + 100 jaar gehad.
De opdracht kon in 1976 aan molenmaker Doornbosch gegeven worden voor een grondige restauratie, doch voorzag niet een drijfwerk en maalwerk, wel kon hij 7 december 1977 weer in gebruik gesteld worden.
En kan de molen weer draaien, al is het voor de prins. Restauratiebedrag fl. 262.500,=.

Nu in het jaar 2007 is de staat van onderhoud van de molen weer deplorabel.
Het Wiekenkruis, en dan met name het hekwerk, is zeer slecht en aan vervanging toe. Het is beslist niet meer verantwoord om er mee te draaien omdat de stukken er dan afvliegen.

Verder is ook het stellingwerk (de omloop) zeer slecht en daarom is het ook niet meer verantwoord om mensen op de molen toe te laten en zo zijn er nog wel een paar zaken die nodig aan onderhoud toe zijn, zoals het verfwerk.

De wieken zijn in slechte staat

De gaten vallen er in

Ook het hekwerk is erg slecht

Levensgevaarlijk om bezoekers toe te laten

Slechte staat van het schilderwerk

en ramen

Wat de binnenkant van de molen betreft is het zo dat de molen geen binnenwerk meer heeft en natuurlijk zou het mooi zijn als het nog eens lukt om er weer een "maalwerk"in te krijgen, maar het is beter eerst de buitenkant weer klaar te krijgen zodat het weer een "PRONKSTUK"wordt van Middelstum.

Veel mensen vragen zich af waarom de wieken "scheef" staan, dat is zo omdat bij "rechtstand" er nogal wat water in de "roeden" blijft staan wat verdere "verrotting" in de hand werkt.

De slechte toestand van de wieken

Een totaal vergane roede

Kijkje vanaf de omloop naar Toornwerd

Kijkje vanuit de kap naar Ewsum

Wat de "windvang" aan gaat, ook daar is het slecht mee gesteld. Vanuit het zuiden - zuidoosten en het oosten wordt de wind gebroken door bomen. Als het zo was dat de molen in vol bedrijf was en de molenaar er van moest leven, dan zou er in de omgeving van de molen flink gekapt moeten worden om de molen van voldoende wind te voorzien.

Wat het zicht vanuit het dorp en het het uitzicht naar Ewsum aangaat zou het mooi zijn als er flink gekapt werd., het zicht op de molen zou er een stuk mooier op worden.

Jammer genoeg lijkt het er niet op dat er direct verandering in de situatie komt omdat er geen geld beschikbaar is voor deze nogal kostbare ingreep.

Wat de werkelijke kosten voor een gehele opknapbeurt zijn, daarover kunnen geen uitspraken gedaan worden, maar dat er veel geld nodig is zal u duidelijk zijn.

De molen is eigendom van "Molenstichting Fivelingo" en die zijn er mee bezig met een plan voor restauratie, maar subsidies zijn niet toegekend om deze restauratie op korte termijn te laten starten. Uiteraard het de Stichting meer molens onder haar beheer.

”We zijn op de hoogte van de staat van de molen”, zegt wethouder Hommo Smit uit Loppersum, penningmeester van de molenstichting. ”Maar we hebben geen geld voor onderhoud. Jammer genoeg kan ik geen ander bericht vertellen. We hopen dat we in de toekomst ergens een pot geld vandaan krijgen waarmee we iets kunnen doen.” De gebroeders De Jonge doen een beroep op de Middelstumers.” Zet de schouders eronder, vorm een vriendenkring rond de molen”, zegt Klaas de Jonge. ”In de jaren zeventig zorgden de inwoners van Middelstum dat de molen behouden kon blijven. Tegenwoordig lijkt het de mensen niet meer te interesseren.” Smit vindt de oproep van De Jonge een goed initiatief.

Het is te hopen dat het niet te lang duurt voordat er met een restauratie wordt begonnen, want stilstand is funest voor een molen.

Mocht u de Molenstichting willen steunen met een bijdrage voor onderhoud en restauratie word dan donateur voor slecht € 15,= per jaar.

Mocht u anders een bijdrage willen leveren dan kunt u contact opnemen met de "Molenstichting Fivelingo", Postbus 18, 9700 AA, Groningen of contact opnemen met de Molenaar: Tiemen de Jonge, Schoolstraat 27 ,9991 BH MIDDELSTUM telefoon: 0595 - 552107.

In de 18e eeuw werd er in Middelstum een tweede molen gebouwd,een pelmolen. Dit was in ieder geval voor 1761. Deze molen werd "DE HAAS" genoemd en werd gebouwd bij de til over het boterdiep. Later kreeg de molen ook een olieslag, met 6 stampers en 4 bakken voor 350 liter olie.

De mulder Derk E. Hoeksema liet de molen in 1854 afbreken en liet hem 12 meter noordwaarts herbouwen, zodat de molen boven het olieslag zou komen.

In 1808 kwam de derde molen erbij , deze stond aan het boterdiep bij het balkje. Het was een achtkante bovenkruier met een vlucht van 73 voet, 6 stampers en 3 bakken voor 200 liter olie.

In 1818, het jaar waarin er in de provincie zoveel windmolens gebouwd zijn kreeg ook Middelstum er een molen bij. Deze werd echter gebouwd aan de zuidzijde van het balkje naar Toornwerd. Hij had een vlucht van 72 voet, had 6 stampers en 4 bakken voor 300 liter olie.
De molen was gebouwd door enige burgers van Middelstum. In 1904 werd deze molen weer afgebroken door de laatste eigenaar Faber. In Schoonoord werd de molen als korenmolen herbouwd.

In 1851 werd Middelstum nog een molen rijker, deze molen werd gebouwd door de molenmaker Jurjen J. Hoving te Middelstum Dit was een zaag- en pelmolen en na 1859 ook een korenmolen.
Sinds 1876 was de molen het eigendom van firma Nanninga, houthandelaar te Winneweer. De molen werd plm. 1906 afgebroken.
Het was een achtkante bovenkruier met stelling op schuren, deze stond aan het boterdiep bij de Nieuwe Til.

Dan heeft er nog een molen in het dorp gestaan bij de Poort van Asinga. Het was een kleine molen, met een vlucht van 17 el. Het was een achtkante bovenkruier, die ook door een paard kon worden aangedreven. In 1850 verdween deze molen voorgoed.

over de meulens hier, oet vrougere tieden.

Want ien Middelsom hemmen hier'n stuk of wat stoan,

kennen ie ien dei boukjes over old Middelsom lezen:

Aan Bodderdaip haar Ewsum der ain stoan,
doar op Streekje, bie 't leste hoeske noar 'k gis.

en zai haren hom veur aigen gebruuk oareg wis.

Den was doar 'n holzoagmeulen van Nannengoa,
op dat terrain doar veur 't holtstek bepoald.
Ien 1876 is dei verkocht en loater ook sleupt en
verschaident jonges hemmen iendertied doar 'n nat pak ophoald.

Den ook nog aan weg doar noar Kannes tou,
woar nou Uffens jonges heur schuur stait ongeveer,

dei is omwaaid ien 1894, is er dus ook aal nait meer.

Den hed doar ook nog 'n euliemeulen stoan
aan Trekweg, ongeveer woar nou Robbe zien waarkploats nou stait.

Joap Foaber dou Mulder, hed doar hail wat joaren mit draaid.

Den mout, al weer volgens Brongers, der nog 'n meulen meer west wezen,

moar woar dizze baaid stoan hemmen, dat is mie nait bekend.

Aal dizze meulens, ze bennen allemvot,
en der is haildaal niks meer van te zain.
Moar toch hemmen wie nog ain, die is iep 1855 aal bouwd

en ien aal dei joaren is hier hall wat ien gebeurd.

Dizze meulen speulde hier ja joaren en joaren
veur boer en veur borger een belangrieke rol.
Want ien veurjoar en zummer, ien haarst en ien winter

was de mulder aan 't moalen, bie woagens vol.

Want as bie de boeren het dörsen weer doan was
den brochten zai het koren noar de mulder ton.
Mit twei peerden veur woagen, soms waren ze op kladder,

moar meel mos der kommen veur peerd, swien en kou.

En as het den weer hail hard waaide
den draaiden de wieken, het ging mit geweld.

en ie konnen hier den op reken: gört wer der peld.

Moar tweide wereldoorlog broak dow oet,
de Duutsers kwammen hier, ze raipen hail haard van "Sieg Heil".

want dat heurde zo ja bie heur "nieuwe stijl."

Zai namen de haile bondel ien beslag,
moar alles kregen ze gelukkeg toch nait.
Want mulder hed stiekem bie nacht en bie ontied

doar nog hail wat pongtjes koolzoad deur draaid.

Noa oorlog wer de tied hall slim modern,
groansilo's kwammen op, woar 't koren hen ging.
'n Strop veur de mulder, hai kreeg niks meer te doun

en ook veur de meulen was 't een hail maal ding.

En hai roakte den ook ien de loop der joaren
aal meer ien verval, 't was meer as grof.
Ten 't laange lest, dou 't ais weer hail haard störmde

en is hai beholden bleven veur de sloop.

Hai is ien zeumzeumteg restoureerd en stait

en elk zel zeggen : dat is mooi waark.

Dus mensen, aal liekt de toukomst ook slim duuster,
kiek noar ons meulen, dei kwam ook weer terecht.

Ik hoop dat "de Hoop" nog hail laang bestoan blift,
want: "hoop dut leven," dat hed voader Cats aal 'nmoal zegd.